Πώς να... ζήσετε έναν αιώνα
Ο αγώνας ενάντια στο αναπόφευκτο αρχίζει από τη στιγμή που ερχόμαστε στη ζωή. Το 1786 το προσδόκιμο ζωής ήταν 24 χρόνια. Εναν αιώνα μετά, διπλασιάστηκε. Σήμερα είναι τα 76 χρόνια. «Oι πρώτοι "αθάνατοι" ζουν ήδη ανάμεσά μας. Μπορεί να είσαι ένας από αυτούς», διακηρύττει στο βιβλίο του «Αθανασία» ο δρ Μπεν Μπόβα, ο οποίος έχει ασχοληθεί ενδελεχώς με το θέμα.
Περισσότεροι από τους μισούς baby boomers θα γιορτάσουν τα εκατοστά τους γενέθλια φτάνοντας τα 120-150 χρόνια ζωής επιβεβαιώνει ο δρ Ρόναλντ Κλατς, της Αμερικανικής Ακαδημίας Αντιγήρανσης. Κάποιοι κυνηγούν ήδη το όνειρο και σπεύδουν σε εξειδικευμένες κλινικές αντιγήρανσης, ξοδεύοντας χιλιάδες ευρώ σε θεραπείες με ορμόνες, ανάλυση DNA και αισθητικές πλαστικές επεμβάσεις. Το ζητούμενο, βέβαια, δεν είναι να επιτευχθεί η βελτίωση των τελευταίων χρόνων της ζωής μας, αλλά η βελτίωση της μέσης ηλικίας.
Επιστήμη η πηγή της νεότητας
Κάποτε μπορεί να αναζητούσαν την Πηγή της Νεότητας σε μυθικές πηγές, που στην πραγματικότητα ανάβλυζαν φυσικό νερό, σήμερα όμως η επιστήμη έχει κάνει την έρευνα πιο συγκεκριμένη. Οι ειδικοί ερευνούν τη γενετική δομή των κυττάρων και βάσει αυτής αναλύουν παράγοντες όπως το στρες και η διατροφή σε σχέση με το προσδόκιμο ζωής.
Το 2006 Κορεάτες επιστήμονες ανακοίνωσαν την ανακάλυψη του συνθετικού μορίου CGK733, υποστηρίζοντας ότι μπορεί να αναστρέψει τη φθορά των κυττάρων. Λίγο αργότερα η τρομερή ανακάλυψη αποδείχθηκε απάτη. Ανάλογες προσπάθειες, όμως, γίνονται χιλιάδες καθημερινά στα εργαστήρια βιολογίας και μερικές από αυτές έχουν πιο αίσιο τέλος.
Το 2008 ερευνητές της Ιατρικής Σχολής από το νεοϋορκέζικο Πανεπιστήμιο Yeshiva κατάφεραν για πρώτη φορά να σταματήσουν τη διαδικασία γήρανσης σε έναν οργανισμό. Συγκεκριμένα, μπλόκαραν τη διαδικασία γήρανσης σε ποντίκια, σταματώντας τη δημιουργία επιβλαβών πρωτεϊνών στα κύτταρα του συκωτιού. Καθώς οι άνθρωποι γερνούν, η ικανότητα των κυττάρων τους να «ξεφορτώνονται» τις κατεστραμμένες πρωτεΐνες χάνεται, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται τοξικά «απόβλητα», τα οποία είναι ιδιαίτερα εμφανή σε νόσους όπως το αλτσχάιμερ και το πάρκινσον. Οι ερευνητές θεωρούν ότι η ανακάλυψή τους σχετικά με τον «καθαρισμό» των πρωτεϊνών μπορεί να καθυστερήσει κάποιους παράγοντες που προκαλούν τη γήρανση.
Οι τελευταίες έρευνες έχουν στραφεί προς τα αποκαλούμενα τελομερή. Πρόκειται για τα μικρά κομμάτια του DNA που βρίσκονται στην άκρη κάθε χρωματοσώματος και παίζουν σημαντικό ρόλο στον καθορισμό της μακροζωίας του κυττάρου. Αν και ο μηχανισμός αυτός δεν έχει ακόμα διαλευκανθεί, γνωρίζουμε ότι τα τελομερή μικραίνουν σταθερά με κάθε κυτταρική διαίρεση.
Ορισμένοι ερευνητές πιστεύουν ότι θα αρκούσε να προμηθεύσουμε τα κύτταρα με τελομερή για να επιμηκύνουμε τη ζωή. Και αυτό επειδή η έρευνα έδειξε ότι οι αλυσίδες των τελομερών μειώνονται καθώς μεγαλώνουμε. Το πρόβλημα είναι ότι ακόμα και στο ίδιο άτομο τα τελομερή διαφορετικών χρωμοσωμάτων έχουν διαφορετικά μήκη. Ετσι, μπορεί κάποιος να έχει κατά μέσο όρο μια μακριά αλυσίδα τελομερών, αλλά να έχει και ένα χρωμόσωμα με πολύ μικρά τελομερή που πιθανόν να επηρεάζουν την ανάπτυξη των κυττάρων.
Υπάρχουν, βέβαια, και εκατοντάδες άλλοι παράγοντες που επηρεάζουν, όπως η κληρονομικότητα και το περιβάλλον.
Η πρωτεΐνη σιρτουίνη 1 (SIRT 1) είναι γνωστή στους επιστήμονες για τον ευεργετικό ρόλο της στην παράταση ζωής μιας σειράς από απλούστερους οργανισμούς. Γνωρίζουμε, επίσης, ότι αποτελεί το κλειδί για τη θετική επίδραση της ρεσβερατρόλης, μιας χημικής ουσίας που περιέχεται σε μεγάλες ποσότητες στο κόκκινο κρασί και έχει έντονη αντιοξειδωτική δράση στον ανθρώπινο οργανισμό. Τον περασμένο μήνα δημοσιεύθηκε στην επιστημονική επιθεώρηση «Nature» έρευνα επιστημόνων του Ινστιτούτου Wistar, η οποία καθόριζε πιο συγκεκριμένα τον ρόλο της σιρτουίνης στη γήρανση των κυττάρων.
Η ιατρική της ανανέωσης
Η δημιουργία νέων ιστών κάποτε φάνταζε σενάριο επιστημονικής φαντασίας. Σήμερα η αντικατάσταση ή ανανέωση κυττάρων ιστών που νοσούν, η αναπαραγωγική ιατρική δηλαδή, εφαρμόζεται και, μάλιστα, με ιδιαίτερη επιτυχία. Ο τομέας αυτός, βέβαια, βασίζεται κατά ένα μεγάλο μέρος στα βλαστικά κύτταρα για τα οποία ο δρόμος της επιστημονικής έρευνας μόλις άνοιξε. «Το ότι γερνάμε επειδή γερνούν τα βλαστικά μας κύττταρα και το ότι αν μπορούσαμε να τα αντικαταστήσουμε με νεότερα, θα μπορούσαμε να ζούμε στην αιωνιότητα είναι μια λογική εικασία. Και είναι το νέο όνειρο», σχολιάζει στους New York Times ο δρ Γουίλιαμ Χέιζελταϊν, καθηγητής του Χάρβαρντ και ιδρυτής της φαρμακευτικής εταιρείας Human Genome Sciences.
Η αναπαραγωγική ιατρική μπορεί να βοηθήσει σημαντικά ασθενείς που υφίστανται σοβαρούς τραυματισμούς και κομμένα άκρα, δημιουργώντας νέα όργανα. Αφού το σώμα ανανεώνεται συνεχώς, γιατί να μην μπορούμε να συνεχίσουμε αυτήν τη διαδικασία και εργαστηριακά, αναρωτιέται ο δρ Χέιζελταϊν. Θεωρεί ότι στο μέλλον η έρευνα επάνω στα εμβρυικά βλαστοκύτταρα και η νανοτεχνολογία θα παίξουν πρωταρχικό ρόλο στον τομέα αυτό. Σε αυτούς που λένε ότι η αθανασία υπερβαίνει τα ανθρώπινα όρια και αποτελεί ύβρη, ανταπαντά ότι «η βασική ιδιότητα του DNA είναι η αθανασία». «Είμαστε μόρια 3,5 δισεκατομμυρίων ετών», λέει, αναφερόμενος στην εποχή που άρχισε η ζωή στον πλανήτη μας. Και επισημαίνει ότι το πρόβλημα δεν αφορά ένα ηθικό ψευδοδίλημμα, αλλά το πώς θα συνδέσουμε την αθανασία του DNA με τον άνθρωπο.
Γυναίκες vs αντρών
Στον δυτικό κόσμο οι γυναίκες κρατούν τα ηνία της μακροζωίας αφού έχει αποδειχθεί ότι ζουν 5-10 χρόνια περισσότερο από τους άντρες. Στους υπερήλικες άνω των 100 ετών, το 85% είναι γυναίκες. Δεν φταίει, βέβαια, το γεγονός ότι ο Αδάμ άκουσε την Εύα... Ενας βασικός λόγος για τη μακροβιότητα των γυναικών είναι το γεγονός ότι είναι λιγότερο επιρρεπείς στις καρδιακές νόσους. Οι γυναίκες συνήθως αντιμετωπίζουν προβλήματα με την καρδιά τους στην ηλικία των 70-80, δέκα χρόνια δηλαδή αργότερα από ό,τι οι άντρες. Οι επιστήμονες έχουν συνδέσει το γεγονός με την εμμηνόρροια και τη μείωση σιδήρου που προκαλεί στις νεαρές γυναίκες, καθώς η υπερβολική συγκέντρωση αποθεμάτων σιδήρου στον οργανισμό δημιουργεί αυξημέο κίνδυνο για καρδιακές παθήσεις.
Οι γυναίκες εξάλλου είναι μάλλον πιο τυχερές καθώς έχουν δύο Χ χρωμοσώματα (ενώ οι άντρες έχουν ένα Χ και ένα Ψ). Ετσι, όταν τα κύτταρα γερνούν, υπάρχει το περιθώριο επιλογής, θα έλεγε κανείς αφού μερικά γονίδια του άλλου Χ χρωμοσώματος μπορούν να παραμένουν νέα. Μια επιλογή που οι άντρες δεν έχουν. Στους άντρες, επίσης, έχουν παρατηρηθεί μεγαλύτερα ποσοστά κατάθλιψης σε προχωρημένη ηλικία. Οι διαφορές αυτές, βέβαια, αντισταθμίζονται από την επιστήμη με διάφορα φαρμακευτικά σκευάσματα. Εκτός κι αν κάποιος ακολουθήσει τα συμπεράσματα τελευταίας έρευνας του γερμανικού Ινστιτούτου Max Planck, που υποστηρίζουν ότι ένας άντρας μειώνει τις πιθανότητες πρόωρου θανάτου του σημαντικά αν παντρευτεί μια γυναίκα κατά 15- 17 χρόνια νεότερή του. Οχι και άσχημα.
Η καθημερινότητα στην υπηρεσία του ανθρώπου
Τα ιατρικά επιτεύγματα είναι το ένα ατού στο παιχνίδι του ανθρώπου με την αιωνιότητα. Το άλλο είναι οι προσωπικές μας επιλογές, όπως συμπεραίνουν σχετικές έρευνες. Κι αν οι Ικαριώτες φαίνεται να γνωρίζουν καλά τα μυστικά της μακροζωίας, καθώς πρόσφατη πανευρωπαϊκή μελέτη σε 12 χώρες τούς ανέδειξε «πρωταθλητές», οι επιστήμονες είναι πρόθυμοι να μας διδάξουν και άλλα καθημερινά «μυστικά» για να παρατείνουμε τη διάρκεια της ζωής μας.
Ερευνες, για παράδειγμα, έχουν αποδείξει ότι οι άνθρωποι που κοιμούνται περισσότερες από οκτώ ώρες ημερησίως έχουν μεγαλύτερο ποσοστό θνησιμότητας. Ή ότι οι αισιόδοξοι είχαν κατά 50% λιγότερες πιθανότητες να πεθάνουν πρόωρα. Το σεξ, επίσης, μας βοηθά να ζήσουμε πιο υγιείς και κατά συνέπεια περισσότερο, κάτι που δεν είναι τόσο μια βιολογική αντίδραση αλλά συνδέεται μάλλον με τη μείωση του στρες. Κάτι ανάλογο συμβαίνει και με τους ιδιοκτήτες ζώων. Ερευνα, μάλιστα, κατέδειξε ότι άνθρωποι που είχαν υποστεί καρδιακή πρσβολή και είχαν ένα κατοικίδιο είχαν και κατά 12% περισσότερες πιθανότητες να επιζήσουν από τους υπόλοιπους.
Το τσιγάρο είναι γνωστό ότι δεν βοηθά στη μακροζωία καθώς έχει συνδεθεί με διάφορες μορφές καρκίνου αλλά και με τις περισσότερες αιτίες θανάτου στους πιο ηλικιωμένους ανθρώπους. Ενας καλός γάμος μπορεί, επίσης, να σώσει την κατάσταση. Δεν παίζει, βέβαια, ρόλο το αν θα τα βρείτε με τον σύντροφό σας, αλλά το πόσο θα ταιριάξουν τα γονίδιά σας. Οπως έχει αποδειχθεί, η μακροζωία είναι κληρονομική και τα παιδιά σας σίγουρα θα εκτιμήσουν το συνταίριασμα. Οι ειδικοί συνιστούν επίσης να εντάξετε στο διαιτολόγιό σας τροφές με αντιοξειδωτικά και να μάθετε να διαχειρίζεστε το στρες.
Σε γενικές γραμμές, πάντως, οι ειδικοί επισημαίνουν ότι το προσδόκιμο ζωής οφείλεται κατά 70% σε περιβαλλοντικούς παράγοντες και κατά 30% σε γενετικούς. Η αλήθεια είναι ότι μπορούμε να εντάξουμε στην καθημερινότητά μας πολύ περισσότερα, απλά πράγματα από αυτά με τα οποία μας βομβαρδίζουν καθημερινά οι ειδικοί. Η μακροζωία είναι μάλλον στάση ζωής. Οσο για την αθανασία, καλή ακούγεται ως μια ανέφικτη ιδέα που μπορεί να γίνει πραγματική. Αν σκεφθούμε, όμως, τι κοινωνικές αλλαγές θα πρέπει να γίνουν για να μπορέσουμε να αντεπεξέλθουμε, τότε ίσως να μοιάζει λίγο και με εφιάλτη.
Και όλα αυτά, χωρίς να έχουμε μιλήσουμε για τις συνέπειες στην ανθρώπινη ψυχοσύνθεση... Και για να θυμηθούμε λίγο την απήχηση που είχε η σπαρακτική κραυγή του Φρέντι Μέρκιουρι όταν τραγουδούσε «Who wants to live forever? /Who dares to love forever? /When love must die».
Η ζωή είναι πιστωτική κάρτα
Γονιδιακά, ο άνθρωπος είναι προορισμένος να ζει περισσότερα από 100 χρόνια. Αυτό, όμως, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τον ίδιο και τον τρόπο που αντιμετωπίζει το «δώρο» της ζωής.
Χρήση πιστωτικού δικαιώματος ληξιπρόθεσμης διάρκειας. Κανείς δεν γνωρίζει πόσα χρόνια θα ζήσει. Μπορεί, όμως, να μικρύνει τη ζωή του σε 1-2 ώρες οδηγώντας μεθυσμένος ή σε 10-20 χρόνια καπνίζοντας 40 τσιγάρα ημερησίως. Αν ζει σοφά και προσεκτικά, μπορεί να επιβιώσει μέχρι τα 100.
Η ασθένεια δεν είναι άμεση συνέπεια της ηλικίας. Ενας άνδρας με χοληστερίνη 300mg/dl έχει οκταπλάσια πιθανότητα εμφράγματος συγκριτικά με κάποιον που έχει 180. Ούτε το χρήμα αγοράζει υγεία. Το 1950 ένας Κρητικός είχε 40 φορές λιγότερο εισόδημα από έναν κάτοικο των ΗΠΑ όταν αυτός είχε 4.000% μεγαλύτερη πιθανότητα να χαθεί από έμφραγμα. Κάτι ανάλογο συμβαίνει στις μέρες μας ως προς τη μακροβιότητα μεταξύ Ελλήνων και Βέλγων. Οι Ελληνες ζουν λίγο περισσότερο αν και παρουσιάζουν το μισό ετήσιο εισόδημα.
Παραδόξως, η κληρονομικότητα επηρεάζει την ποσότητα ή την ποιότητα ζωής σε ποσοστό γύρω στο 30%. Σήμερα ένας εικοσάχρονος Νεοέλληνας είναι 15-20 πόντους ψηλότερος από τον παππού του και θα ζήσει 20-25 χρόνια περισσότερο από τον προπάππου του. Η πρόοδος της ιατρικής έδωσε δύναμη στον άνθρωπο να γίνει μακρόβιος. Να νικήσει τις «οξείες φλεγμονές» (φυματίωση, σύφιλη, βλεννόρροια, τύφο, εντερίτιδες) με ισχυρά αντιβιοτικά. Τα γονίδια μπορούν να οδηγήσουν τον άνθρωπο μέχρι τα 125, ομορφότερο, ψηλότερο, σοφότερο, υγιέστερο. Βάσει ερευνών γνωρίζουμε ότι τα θηλαστικά του πλανήτη μας ζουν το επταπλάσιο των ετών που απαιτήθηκαν για να περατωθεί η σωματική τους ανάπτυξη. Στον άνθρωπο αυτή πραγματώνεται γύρω στα 18. Στον ελέφαντα στα 10. Αυτός χάνεται στα 70.
Οι επτά συχνότερες αιτίες θανάτου στην Ελλάδα σήμερα (έμφραγμα, εγκεφαλικό, διαβήτης, υπέρταση, καρκίνος, οστεοπόρωση, τροχαία) δεν υπήρχαν στις 10 πρώτες θέσεις μιας παρόμοιας λίστας 100 χρόνια πριν. Αλλαξε η ζωή. Αλλαξε η διατροφή. Αλλαξαν οι ασθένειες. Δεν άλλαξαν τα γονίδια. Οι νεότερες ασθένειες χαρακτηρίζονται ιατρικά ως αντιδράσεις «χρόνιας ήπιας φλεγμονής». Τα καρκινικά κύτταρα, δηλαδή, παράγουν και εκκρίνουν ουσίες (π.χ. κυτοκίνες, α-TNF, CRP, λευκωματίνη). Οι δείκτες φλεγμονής είναι μετρήσιμοι αν και δεν είναι πάντοτε απόλυτα εμφανείς.
Η θεραπευτική διαχείριση της ήπιας χρόνιας φλεγμονής έχει ευρεία βάση, ψυχική και σωματική. Η ψυχική δύναται να στραφεί και προς την πνευματική αντιμετώπιση των δυσκολιών της ζωής, τα φιλοσοφικά και θρησκευτικά ρεύματα, τη γυμναστική αλλά και την ομαδική ψυχολογική υποστήριξη. Η διασφάλιση της ψυχικής ηρεμίας είναι κυρίαρχη προϋπόθεση. Καλός ύπνος. Γυμναστική. Πρόγραμμα αγχόλυσης με προσωπική προσπάθεια ή σεμινάρια. Μια συμφωνία με τον εαυτό μας: Ο,τι κι αν συμβεί, θα ζήσω όσο καλύτερα μπορώ.
Ο καλύτερος και απλούστερος συνδυασμός διατροφής παραμένει η μεσογειακή. Δημητριακά και ψωμί ολικής, ψάρια, κοτόπουλο, άπαχο κόκκινο κρέας, βιολογικά γαλακτοκομικά, αβγά, ξηρούς καρπούς, λαχανικά, φρούτα, όσπρια, σπόρους, ελαιόλαδο και, φυσικά, πεζοπορία, καθαρό περιβάλλον και άφθονο νερό. Ενας συνδυασμός τροφών προσφέρει πολλά περισσότερα οφέλη από μια τροφή, όσο απαραίτητη κι αν είναι. Η ζάχαρη, τα λευκά άλευρα, το πολύ ζωικό λίπος και οι μαργαρίνες αποτελούν ρυπαντές κυττάρων (αρτηριοσκλήρυνση, καρκίνος). Η αντικαρκινική διατροφή αποτελείται κυρίως από λαχανικά και όσπρια συνοδευόμενα από ελαιόλαδο, σκόρδο, μυρωδικά και μπαχαρικά. Με το κρέας να μην ξεπερνάει τα 500γρ. εβδομαδιαίως και τα αβγά να είναι προαιρετικά.
Η ζωή περνάει από το στομάχι
Η λαϊκή ρήση θέλει τον έρωτα να περνάει από το στομάχι. Το βέβαιο, όμως, είναι πως και η μακροβιότητά μας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη διατροφή μας.
Ο θρυλικός μαθουσάλας έζησε πάνω στη Γη κατά τι περισσότερο από τον μέσο όρο ζωής του σύγχρονου ανθρώπου, φτάνοντας τα 969 έτη. Με μια απόκλιση περίπου 900 ετών δηλαδή...
Τα εδέσματα που γευόταν ο Μαθουσάλας κι η οικογένειά του δεν καταγράφηκαν στη Βίβλο ως εγχειρίδιο σωστής διατροφής προς γνώση και? συμμόρφωση των μεταγενέστερων. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει πως οι σύγχρονοι δεν μπορούμε να ακολουθήσουμε πρότυπα διατροφής ως άλλη βίβλο που θα συμβάλλει να ζούμε περισσότερο και καλύτερα.
Στις μέρες μας περισσότερο από ποτέ ευδοκιμούν, άλλωστε, ως ειδικότητες οι διαιτολόγοι, διατροφολόγοι, σύμβουλοι διατροφής, κέντρα αδυνατίσματος και υγιεινών γευμάτων, γεγονός που μας βοηθά να καταλάβουμε πως προφανώς δεν τρώμε σωστά? Τελευταία όλο και περισσότερες έρευνες έρχονται να επιβεβαιώσουν πως το μυστικό της μακροζωίας κρύβεται στη σωστή διατροφή. Η μεσογειακή διατροφή, που αποτελεί ένα ισορροπημένο μοντέλο διατροφής, φαίνεται να παίζει σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της υγείας και της μακροζωίας του ανθρώπου.Το να ακολουθήσει επομένως κάποιος έναν υγιεινό τρόπο διατροφής για μακροζωία δεν είναι ανέφικτο. Αυτό που χρειάζεται είναι γνώση των κανόνων διατροφής για μακροζωία και καλή οργάνωση για να τους εντάξουμε στην καθημερινότητα.
Μερικές διατροφικές συμβουλές είναι οι ακόλουθες:
Στο μαγείρεμα και στις σαλάτες χρησιμοποιήστε ελαιόλαδο, που είναι πλούσιο σε βιταμίνη E και αντιοξειδωτικά.
Φροντίστε να καταναλώνετε ψάρι μια δυο φορές την εβδομάδα: Σαρδέλες, ρέγγα, σκουμπρί και σολομός είναι πλούσια σε ω-3 λιπαρά, που βοηθούν σε ένα υγιές καρδιοαγγειακό σύστημα.
περιορίστε το αλάτι για υγιή αγγεία και δώστε γεύση στο φαγητό σας με μπαχαρικά ή με φρέσκα ή αποξηραμένα μυρωδικά που διαθέτει σε αφθονία η ελληνική γη.
Μην αποφεύγετε τα αμυλούχα τρόφιμα. Προτιμήστε κυρίως ολικής αλέσεως προϊόντα. Ερευνες δείχνουν πως σε μέτριες ποσότητες βοηθούν τελικά στη ρύθμιση ενός υγιούς βάρους.
Μειώστε την κατανάλωση κορεσμένων λιπαρών καταναλώνοντας γαλακτοκομικά χαμηλά σε λιπαρά. Αφαιρέστε από το κρέας το ορατό λίπος.
Αποφύγετε τα τρανς λιπαρά. Διαβάστε τις ετικέτες τροφίμων για την ύπαρξη τρανς λιπαρών στα τρόφιμα που αγοράζετε.
Περιορίστε τη ζάχαρη. Προτιμήστε χυμούς από τα αναψυκτικά. Το μέλι είναι άλλη φυσική πηγή γλυκιάς γεύσης.
Προσπαθήστε να καταναλώνετε τουλάχιστον 1,5 λίτρο νερό την ημέρα.
Δώστε έμφαση σε φρούτα, λαχανικά και κυρίως άγρια χόρτα. Είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικά συστατικά.
Εντάξτε τα όσπρια στο διαιτολόγιό σας τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα. Οι φυτικές ίνες που περιέχουν φαίνεται να βοηθούν στην καλή λειτουργία του πεπτικού συστήματος και κυρίως του παχέος εντέρου.
Ροφήματα όπως το τσάι και το κακάο είναι καλές επιλογές για αύξηση της πρόσληψης των αντιοξειδωτικών.
--7 τροφές που χαρίζουν μακροζωία---
Σκόρδο «φίλος» του μυαλού και της καρδιάς
Κρεμμύδι «δολοφονεί» τα μικρόβια, καθαρίζει τα πνευμόνια, τονώνει την καρδιά.
Πορτοκάλι κάνει καλή παρέα στο ανοσοποιητικό, πολεμά τη χοληστερίνη.
Σταφύλι αποτοξινώνει φυσικά.
Μήλο ο εχθρός των ελεύθερων ριζών
Γιαούρτι μια αγάπη για το πεπτικό σύστημα
Μπίρα για μαλλιά, νύχια και στρες
Με αισιοδοξία και ανεμελιά
Βουτιά στο νερό
Βρετανοί επιστήμονες ανακάλυψαν ότι άντρες και γυναίκες που καίνε έστω και 50 θερμίδες την ημέρα σε έντονη άσκηση, όπως το κολύμπι, έχουν 62% λιγότερες πιθανότητες να πεθάνουν από καρδιαγγειακή νόσο σε σχέση με εκείνους που καίνε επτά φορές περισσότερες θερμίδες κάνοντας πιο ήπιες δραστηριότητες, όπως το περπάτημα και το γκολφ.
Φάτε γκρέιπ φρούτ
Ενα την ημέρα είναι ικανό να μειώσει τη στένωση των αρτηριών σας κατά 46% και να σας βοηθήσει να κατεβάσετε την αρτηριακή σας πίεση 5 και πλέον μονάδες.
Φάτε ψάρια
Βάλτε τα ψάρια στο διατροφικό σας πρόγραμμα τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα. Αν δεν μπορείτε, να πάρετε ως συμπλήρωμα κάψουλες μουρουνέλαιου.
Υγρό σαπούνι
Τα μικρόβια, σύμφωνα με Γερμανούς ερευνητές, μπορούν να επιβιώσουν στα παραδοσιακά σαπούνια.
Διαβάστε ποίηση
Σύμφωνα με Ελβετούς ερευνητές, μισή ώρα την ημέρα αρκεί για να μειώσετε το άγχος.
Μπριζόλα
Το μοσχαρίσιο κρέας περιέχει σελήνιο, που ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα.
Λάδι
Βάλτε στη διατροφή σας το ελαιόλαδο.
Νερό
Πίνετε τουλάχιστον ένα λίτρο νερό την ημέρα.
Καρύδια
Αντί για τσιπς, φάτε καρύδια και η καρδιά σας θα σας ευγνωμονεί.
Τσαϊ
Δύο φλιτζάνια τσάι την ημέρα σάς προστατεύουν από τη δημιουργία θρόμβων.
Κοιμηθείτε
Γυναίκες που κοιμόντουσαν συστηματικά λιγότερο από πέντε ώρες την ημέρα είχαν 40% μεγαλύτερο κίνδυνο να προσβληθούν από καρδιαγγειακή νόσο από όσες κοιμόντουσαν οκτάωρο, σύμφωνα με δεκαετή μελέτη.
Παντρευτείτε
Οι παντρεμένοι άντρες διατρέχουν μικρότερο κίνδυνο να πεθάνουν από καρδιαγγειακή νόσο συγκριτικά με τους εργένηδες.
Σοκολάτα υγείας
Οταν θα θελήσετε να φάτε κάτι γλυκό, προτιμήστε τη σοκολάτα υγίειας αφού το κακάο περιέχει φλαβονοειδή, που μειώνουν τον όγκο του αίματος και προλαμβάνουν τους θρόμβους.
Κάντε έρωτα
Οσοι κάνουν έρωτα τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα έχουν μειώσει κατά 33% τις πιθανότητες να πάθουν έμφραγμα συγκριτικά με όσους δεν «εξασκούνται» τόσο συχνά, σύμφωνα με ερευνητές του Πανεπιστημίου του Μπρίστολ.
Ξεχάστε τις δίαιτες
Οι άνθρωποι των οποίων το βάρος αυξομειώνεται έντονα, επειδή ακολουθούν δίαιτες λιμοκτονίας, έχουν πιο αδύναμη καρδιά και χειρότερη αιματική ροή σε σχέση με όσους χάνουν βάρος πιο αργά.
Κάντε φίλους
Οι άντρες με τους περισσότερους φίλους στη δουλειά έχουν πιο χαμηλό καρδιακό ρυθμό και καλύτερα επίπεδα αρτηριακής πίεσης, ακόμη και σε ώρες έντονου στρες, σύμφωνα με ερευνητές του Πανεπιστημίου του St John.
Πάρτε πτυχίο
Οι γυναίκες με απολυτήριο Λυκείου ή πανεπιστημιακές σπουδές είχαν μειωμένο ρίσκο για καρδιαγγειακή νόσο συγκριτικά με τις λιγότερο μορφωμένες, σύμφωνα με ερευνητές στην Καλιφόρνια.
Πίνετε κρασί
Το κρασί, σύμφωνα με ερευνητές του Πανεπιστημίου του Κονέκτικατ, προκαλεί μείωση της χοληστερόλης.
Τραβήξτε κουπί
Με την κωπηλασία το καρδιαγγειακό μας σύστημα βγαίνει πιο κερδισμένο συγκριτικά με το τρέξιμο.
Αποκτήστε έναν σκύλο
Ολο αυτό το συναισθηματικό πάρε δώσε με τον σκύλο και οι διακυμάνσεις του -από την αγάπη στον θυμό- κάνουν την καρδιά πιο ευπροσάρμοστη και ικανή να τα βγάζει πέρα με το άγχος, που μπορεί να οδηγήσει σε καρδιαγγειακή νόσο.
Μασάζ
Διώχνει το άγχος και μειώνει τα επίπεδα ορισμένων χημικών ουσιών στο δέρμα, σύμφωνα με το Πανεπιστήμιο του Μαϊάμι.
Περισσότεροι από τους μισούς baby boomers θα γιορτάσουν τα εκατοστά τους γενέθλια φτάνοντας τα 120-150 χρόνια ζωής επιβεβαιώνει ο δρ Ρόναλντ Κλατς, της Αμερικανικής Ακαδημίας Αντιγήρανσης. Κάποιοι κυνηγούν ήδη το όνειρο και σπεύδουν σε εξειδικευμένες κλινικές αντιγήρανσης, ξοδεύοντας χιλιάδες ευρώ σε θεραπείες με ορμόνες, ανάλυση DNA και αισθητικές πλαστικές επεμβάσεις. Το ζητούμενο, βέβαια, δεν είναι να επιτευχθεί η βελτίωση των τελευταίων χρόνων της ζωής μας, αλλά η βελτίωση της μέσης ηλικίας.
Επιστήμη η πηγή της νεότητας
Κάποτε μπορεί να αναζητούσαν την Πηγή της Νεότητας σε μυθικές πηγές, που στην πραγματικότητα ανάβλυζαν φυσικό νερό, σήμερα όμως η επιστήμη έχει κάνει την έρευνα πιο συγκεκριμένη. Οι ειδικοί ερευνούν τη γενετική δομή των κυττάρων και βάσει αυτής αναλύουν παράγοντες όπως το στρες και η διατροφή σε σχέση με το προσδόκιμο ζωής.
Το 2006 Κορεάτες επιστήμονες ανακοίνωσαν την ανακάλυψη του συνθετικού μορίου CGK733, υποστηρίζοντας ότι μπορεί να αναστρέψει τη φθορά των κυττάρων. Λίγο αργότερα η τρομερή ανακάλυψη αποδείχθηκε απάτη. Ανάλογες προσπάθειες, όμως, γίνονται χιλιάδες καθημερινά στα εργαστήρια βιολογίας και μερικές από αυτές έχουν πιο αίσιο τέλος.
Το 2008 ερευνητές της Ιατρικής Σχολής από το νεοϋορκέζικο Πανεπιστήμιο Yeshiva κατάφεραν για πρώτη φορά να σταματήσουν τη διαδικασία γήρανσης σε έναν οργανισμό. Συγκεκριμένα, μπλόκαραν τη διαδικασία γήρανσης σε ποντίκια, σταματώντας τη δημιουργία επιβλαβών πρωτεϊνών στα κύτταρα του συκωτιού. Καθώς οι άνθρωποι γερνούν, η ικανότητα των κυττάρων τους να «ξεφορτώνονται» τις κατεστραμμένες πρωτεΐνες χάνεται, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται τοξικά «απόβλητα», τα οποία είναι ιδιαίτερα εμφανή σε νόσους όπως το αλτσχάιμερ και το πάρκινσον. Οι ερευνητές θεωρούν ότι η ανακάλυψή τους σχετικά με τον «καθαρισμό» των πρωτεϊνών μπορεί να καθυστερήσει κάποιους παράγοντες που προκαλούν τη γήρανση.
Οι τελευταίες έρευνες έχουν στραφεί προς τα αποκαλούμενα τελομερή. Πρόκειται για τα μικρά κομμάτια του DNA που βρίσκονται στην άκρη κάθε χρωματοσώματος και παίζουν σημαντικό ρόλο στον καθορισμό της μακροζωίας του κυττάρου. Αν και ο μηχανισμός αυτός δεν έχει ακόμα διαλευκανθεί, γνωρίζουμε ότι τα τελομερή μικραίνουν σταθερά με κάθε κυτταρική διαίρεση.
Ορισμένοι ερευνητές πιστεύουν ότι θα αρκούσε να προμηθεύσουμε τα κύτταρα με τελομερή για να επιμηκύνουμε τη ζωή. Και αυτό επειδή η έρευνα έδειξε ότι οι αλυσίδες των τελομερών μειώνονται καθώς μεγαλώνουμε. Το πρόβλημα είναι ότι ακόμα και στο ίδιο άτομο τα τελομερή διαφορετικών χρωμοσωμάτων έχουν διαφορετικά μήκη. Ετσι, μπορεί κάποιος να έχει κατά μέσο όρο μια μακριά αλυσίδα τελομερών, αλλά να έχει και ένα χρωμόσωμα με πολύ μικρά τελομερή που πιθανόν να επηρεάζουν την ανάπτυξη των κυττάρων.
Υπάρχουν, βέβαια, και εκατοντάδες άλλοι παράγοντες που επηρεάζουν, όπως η κληρονομικότητα και το περιβάλλον.
Η πρωτεΐνη σιρτουίνη 1 (SIRT 1) είναι γνωστή στους επιστήμονες για τον ευεργετικό ρόλο της στην παράταση ζωής μιας σειράς από απλούστερους οργανισμούς. Γνωρίζουμε, επίσης, ότι αποτελεί το κλειδί για τη θετική επίδραση της ρεσβερατρόλης, μιας χημικής ουσίας που περιέχεται σε μεγάλες ποσότητες στο κόκκινο κρασί και έχει έντονη αντιοξειδωτική δράση στον ανθρώπινο οργανισμό. Τον περασμένο μήνα δημοσιεύθηκε στην επιστημονική επιθεώρηση «Nature» έρευνα επιστημόνων του Ινστιτούτου Wistar, η οποία καθόριζε πιο συγκεκριμένα τον ρόλο της σιρτουίνης στη γήρανση των κυττάρων.
Η ιατρική της ανανέωσης
Η δημιουργία νέων ιστών κάποτε φάνταζε σενάριο επιστημονικής φαντασίας. Σήμερα η αντικατάσταση ή ανανέωση κυττάρων ιστών που νοσούν, η αναπαραγωγική ιατρική δηλαδή, εφαρμόζεται και, μάλιστα, με ιδιαίτερη επιτυχία. Ο τομέας αυτός, βέβαια, βασίζεται κατά ένα μεγάλο μέρος στα βλαστικά κύτταρα για τα οποία ο δρόμος της επιστημονικής έρευνας μόλις άνοιξε. «Το ότι γερνάμε επειδή γερνούν τα βλαστικά μας κύττταρα και το ότι αν μπορούσαμε να τα αντικαταστήσουμε με νεότερα, θα μπορούσαμε να ζούμε στην αιωνιότητα είναι μια λογική εικασία. Και είναι το νέο όνειρο», σχολιάζει στους New York Times ο δρ Γουίλιαμ Χέιζελταϊν, καθηγητής του Χάρβαρντ και ιδρυτής της φαρμακευτικής εταιρείας Human Genome Sciences.
Η αναπαραγωγική ιατρική μπορεί να βοηθήσει σημαντικά ασθενείς που υφίστανται σοβαρούς τραυματισμούς και κομμένα άκρα, δημιουργώντας νέα όργανα. Αφού το σώμα ανανεώνεται συνεχώς, γιατί να μην μπορούμε να συνεχίσουμε αυτήν τη διαδικασία και εργαστηριακά, αναρωτιέται ο δρ Χέιζελταϊν. Θεωρεί ότι στο μέλλον η έρευνα επάνω στα εμβρυικά βλαστοκύτταρα και η νανοτεχνολογία θα παίξουν πρωταρχικό ρόλο στον τομέα αυτό. Σε αυτούς που λένε ότι η αθανασία υπερβαίνει τα ανθρώπινα όρια και αποτελεί ύβρη, ανταπαντά ότι «η βασική ιδιότητα του DNA είναι η αθανασία». «Είμαστε μόρια 3,5 δισεκατομμυρίων ετών», λέει, αναφερόμενος στην εποχή που άρχισε η ζωή στον πλανήτη μας. Και επισημαίνει ότι το πρόβλημα δεν αφορά ένα ηθικό ψευδοδίλημμα, αλλά το πώς θα συνδέσουμε την αθανασία του DNA με τον άνθρωπο.
Γυναίκες vs αντρών
Στον δυτικό κόσμο οι γυναίκες κρατούν τα ηνία της μακροζωίας αφού έχει αποδειχθεί ότι ζουν 5-10 χρόνια περισσότερο από τους άντρες. Στους υπερήλικες άνω των 100 ετών, το 85% είναι γυναίκες. Δεν φταίει, βέβαια, το γεγονός ότι ο Αδάμ άκουσε την Εύα... Ενας βασικός λόγος για τη μακροβιότητα των γυναικών είναι το γεγονός ότι είναι λιγότερο επιρρεπείς στις καρδιακές νόσους. Οι γυναίκες συνήθως αντιμετωπίζουν προβλήματα με την καρδιά τους στην ηλικία των 70-80, δέκα χρόνια δηλαδή αργότερα από ό,τι οι άντρες. Οι επιστήμονες έχουν συνδέσει το γεγονός με την εμμηνόρροια και τη μείωση σιδήρου που προκαλεί στις νεαρές γυναίκες, καθώς η υπερβολική συγκέντρωση αποθεμάτων σιδήρου στον οργανισμό δημιουργεί αυξημέο κίνδυνο για καρδιακές παθήσεις.
Οι γυναίκες εξάλλου είναι μάλλον πιο τυχερές καθώς έχουν δύο Χ χρωμοσώματα (ενώ οι άντρες έχουν ένα Χ και ένα Ψ). Ετσι, όταν τα κύτταρα γερνούν, υπάρχει το περιθώριο επιλογής, θα έλεγε κανείς αφού μερικά γονίδια του άλλου Χ χρωμοσώματος μπορούν να παραμένουν νέα. Μια επιλογή που οι άντρες δεν έχουν. Στους άντρες, επίσης, έχουν παρατηρηθεί μεγαλύτερα ποσοστά κατάθλιψης σε προχωρημένη ηλικία. Οι διαφορές αυτές, βέβαια, αντισταθμίζονται από την επιστήμη με διάφορα φαρμακευτικά σκευάσματα. Εκτός κι αν κάποιος ακολουθήσει τα συμπεράσματα τελευταίας έρευνας του γερμανικού Ινστιτούτου Max Planck, που υποστηρίζουν ότι ένας άντρας μειώνει τις πιθανότητες πρόωρου θανάτου του σημαντικά αν παντρευτεί μια γυναίκα κατά 15- 17 χρόνια νεότερή του. Οχι και άσχημα.
Η καθημερινότητα στην υπηρεσία του ανθρώπου
Τα ιατρικά επιτεύγματα είναι το ένα ατού στο παιχνίδι του ανθρώπου με την αιωνιότητα. Το άλλο είναι οι προσωπικές μας επιλογές, όπως συμπεραίνουν σχετικές έρευνες. Κι αν οι Ικαριώτες φαίνεται να γνωρίζουν καλά τα μυστικά της μακροζωίας, καθώς πρόσφατη πανευρωπαϊκή μελέτη σε 12 χώρες τούς ανέδειξε «πρωταθλητές», οι επιστήμονες είναι πρόθυμοι να μας διδάξουν και άλλα καθημερινά «μυστικά» για να παρατείνουμε τη διάρκεια της ζωής μας.
Ερευνες, για παράδειγμα, έχουν αποδείξει ότι οι άνθρωποι που κοιμούνται περισσότερες από οκτώ ώρες ημερησίως έχουν μεγαλύτερο ποσοστό θνησιμότητας. Ή ότι οι αισιόδοξοι είχαν κατά 50% λιγότερες πιθανότητες να πεθάνουν πρόωρα. Το σεξ, επίσης, μας βοηθά να ζήσουμε πιο υγιείς και κατά συνέπεια περισσότερο, κάτι που δεν είναι τόσο μια βιολογική αντίδραση αλλά συνδέεται μάλλον με τη μείωση του στρες. Κάτι ανάλογο συμβαίνει και με τους ιδιοκτήτες ζώων. Ερευνα, μάλιστα, κατέδειξε ότι άνθρωποι που είχαν υποστεί καρδιακή πρσβολή και είχαν ένα κατοικίδιο είχαν και κατά 12% περισσότερες πιθανότητες να επιζήσουν από τους υπόλοιπους.
Το τσιγάρο είναι γνωστό ότι δεν βοηθά στη μακροζωία καθώς έχει συνδεθεί με διάφορες μορφές καρκίνου αλλά και με τις περισσότερες αιτίες θανάτου στους πιο ηλικιωμένους ανθρώπους. Ενας καλός γάμος μπορεί, επίσης, να σώσει την κατάσταση. Δεν παίζει, βέβαια, ρόλο το αν θα τα βρείτε με τον σύντροφό σας, αλλά το πόσο θα ταιριάξουν τα γονίδιά σας. Οπως έχει αποδειχθεί, η μακροζωία είναι κληρονομική και τα παιδιά σας σίγουρα θα εκτιμήσουν το συνταίριασμα. Οι ειδικοί συνιστούν επίσης να εντάξετε στο διαιτολόγιό σας τροφές με αντιοξειδωτικά και να μάθετε να διαχειρίζεστε το στρες.
Σε γενικές γραμμές, πάντως, οι ειδικοί επισημαίνουν ότι το προσδόκιμο ζωής οφείλεται κατά 70% σε περιβαλλοντικούς παράγοντες και κατά 30% σε γενετικούς. Η αλήθεια είναι ότι μπορούμε να εντάξουμε στην καθημερινότητά μας πολύ περισσότερα, απλά πράγματα από αυτά με τα οποία μας βομβαρδίζουν καθημερινά οι ειδικοί. Η μακροζωία είναι μάλλον στάση ζωής. Οσο για την αθανασία, καλή ακούγεται ως μια ανέφικτη ιδέα που μπορεί να γίνει πραγματική. Αν σκεφθούμε, όμως, τι κοινωνικές αλλαγές θα πρέπει να γίνουν για να μπορέσουμε να αντεπεξέλθουμε, τότε ίσως να μοιάζει λίγο και με εφιάλτη.
Και όλα αυτά, χωρίς να έχουμε μιλήσουμε για τις συνέπειες στην ανθρώπινη ψυχοσύνθεση... Και για να θυμηθούμε λίγο την απήχηση που είχε η σπαρακτική κραυγή του Φρέντι Μέρκιουρι όταν τραγουδούσε «Who wants to live forever? /Who dares to love forever? /When love must die».
Η ζωή είναι πιστωτική κάρτα
Γονιδιακά, ο άνθρωπος είναι προορισμένος να ζει περισσότερα από 100 χρόνια. Αυτό, όμως, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τον ίδιο και τον τρόπο που αντιμετωπίζει το «δώρο» της ζωής.
Χρήση πιστωτικού δικαιώματος ληξιπρόθεσμης διάρκειας. Κανείς δεν γνωρίζει πόσα χρόνια θα ζήσει. Μπορεί, όμως, να μικρύνει τη ζωή του σε 1-2 ώρες οδηγώντας μεθυσμένος ή σε 10-20 χρόνια καπνίζοντας 40 τσιγάρα ημερησίως. Αν ζει σοφά και προσεκτικά, μπορεί να επιβιώσει μέχρι τα 100.
Η ασθένεια δεν είναι άμεση συνέπεια της ηλικίας. Ενας άνδρας με χοληστερίνη 300mg/dl έχει οκταπλάσια πιθανότητα εμφράγματος συγκριτικά με κάποιον που έχει 180. Ούτε το χρήμα αγοράζει υγεία. Το 1950 ένας Κρητικός είχε 40 φορές λιγότερο εισόδημα από έναν κάτοικο των ΗΠΑ όταν αυτός είχε 4.000% μεγαλύτερη πιθανότητα να χαθεί από έμφραγμα. Κάτι ανάλογο συμβαίνει στις μέρες μας ως προς τη μακροβιότητα μεταξύ Ελλήνων και Βέλγων. Οι Ελληνες ζουν λίγο περισσότερο αν και παρουσιάζουν το μισό ετήσιο εισόδημα.
Παραδόξως, η κληρονομικότητα επηρεάζει την ποσότητα ή την ποιότητα ζωής σε ποσοστό γύρω στο 30%. Σήμερα ένας εικοσάχρονος Νεοέλληνας είναι 15-20 πόντους ψηλότερος από τον παππού του και θα ζήσει 20-25 χρόνια περισσότερο από τον προπάππου του. Η πρόοδος της ιατρικής έδωσε δύναμη στον άνθρωπο να γίνει μακρόβιος. Να νικήσει τις «οξείες φλεγμονές» (φυματίωση, σύφιλη, βλεννόρροια, τύφο, εντερίτιδες) με ισχυρά αντιβιοτικά. Τα γονίδια μπορούν να οδηγήσουν τον άνθρωπο μέχρι τα 125, ομορφότερο, ψηλότερο, σοφότερο, υγιέστερο. Βάσει ερευνών γνωρίζουμε ότι τα θηλαστικά του πλανήτη μας ζουν το επταπλάσιο των ετών που απαιτήθηκαν για να περατωθεί η σωματική τους ανάπτυξη. Στον άνθρωπο αυτή πραγματώνεται γύρω στα 18. Στον ελέφαντα στα 10. Αυτός χάνεται στα 70.
Οι επτά συχνότερες αιτίες θανάτου στην Ελλάδα σήμερα (έμφραγμα, εγκεφαλικό, διαβήτης, υπέρταση, καρκίνος, οστεοπόρωση, τροχαία) δεν υπήρχαν στις 10 πρώτες θέσεις μιας παρόμοιας λίστας 100 χρόνια πριν. Αλλαξε η ζωή. Αλλαξε η διατροφή. Αλλαξαν οι ασθένειες. Δεν άλλαξαν τα γονίδια. Οι νεότερες ασθένειες χαρακτηρίζονται ιατρικά ως αντιδράσεις «χρόνιας ήπιας φλεγμονής». Τα καρκινικά κύτταρα, δηλαδή, παράγουν και εκκρίνουν ουσίες (π.χ. κυτοκίνες, α-TNF, CRP, λευκωματίνη). Οι δείκτες φλεγμονής είναι μετρήσιμοι αν και δεν είναι πάντοτε απόλυτα εμφανείς.
Η θεραπευτική διαχείριση της ήπιας χρόνιας φλεγμονής έχει ευρεία βάση, ψυχική και σωματική. Η ψυχική δύναται να στραφεί και προς την πνευματική αντιμετώπιση των δυσκολιών της ζωής, τα φιλοσοφικά και θρησκευτικά ρεύματα, τη γυμναστική αλλά και την ομαδική ψυχολογική υποστήριξη. Η διασφάλιση της ψυχικής ηρεμίας είναι κυρίαρχη προϋπόθεση. Καλός ύπνος. Γυμναστική. Πρόγραμμα αγχόλυσης με προσωπική προσπάθεια ή σεμινάρια. Μια συμφωνία με τον εαυτό μας: Ο,τι κι αν συμβεί, θα ζήσω όσο καλύτερα μπορώ.
Ο καλύτερος και απλούστερος συνδυασμός διατροφής παραμένει η μεσογειακή. Δημητριακά και ψωμί ολικής, ψάρια, κοτόπουλο, άπαχο κόκκινο κρέας, βιολογικά γαλακτοκομικά, αβγά, ξηρούς καρπούς, λαχανικά, φρούτα, όσπρια, σπόρους, ελαιόλαδο και, φυσικά, πεζοπορία, καθαρό περιβάλλον και άφθονο νερό. Ενας συνδυασμός τροφών προσφέρει πολλά περισσότερα οφέλη από μια τροφή, όσο απαραίτητη κι αν είναι. Η ζάχαρη, τα λευκά άλευρα, το πολύ ζωικό λίπος και οι μαργαρίνες αποτελούν ρυπαντές κυττάρων (αρτηριοσκλήρυνση, καρκίνος). Η αντικαρκινική διατροφή αποτελείται κυρίως από λαχανικά και όσπρια συνοδευόμενα από ελαιόλαδο, σκόρδο, μυρωδικά και μπαχαρικά. Με το κρέας να μην ξεπερνάει τα 500γρ. εβδομαδιαίως και τα αβγά να είναι προαιρετικά.
Η ζωή περνάει από το στομάχι
Η λαϊκή ρήση θέλει τον έρωτα να περνάει από το στομάχι. Το βέβαιο, όμως, είναι πως και η μακροβιότητά μας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη διατροφή μας.
Ο θρυλικός μαθουσάλας έζησε πάνω στη Γη κατά τι περισσότερο από τον μέσο όρο ζωής του σύγχρονου ανθρώπου, φτάνοντας τα 969 έτη. Με μια απόκλιση περίπου 900 ετών δηλαδή...
Τα εδέσματα που γευόταν ο Μαθουσάλας κι η οικογένειά του δεν καταγράφηκαν στη Βίβλο ως εγχειρίδιο σωστής διατροφής προς γνώση και? συμμόρφωση των μεταγενέστερων. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει πως οι σύγχρονοι δεν μπορούμε να ακολουθήσουμε πρότυπα διατροφής ως άλλη βίβλο που θα συμβάλλει να ζούμε περισσότερο και καλύτερα.
Στις μέρες μας περισσότερο από ποτέ ευδοκιμούν, άλλωστε, ως ειδικότητες οι διαιτολόγοι, διατροφολόγοι, σύμβουλοι διατροφής, κέντρα αδυνατίσματος και υγιεινών γευμάτων, γεγονός που μας βοηθά να καταλάβουμε πως προφανώς δεν τρώμε σωστά? Τελευταία όλο και περισσότερες έρευνες έρχονται να επιβεβαιώσουν πως το μυστικό της μακροζωίας κρύβεται στη σωστή διατροφή. Η μεσογειακή διατροφή, που αποτελεί ένα ισορροπημένο μοντέλο διατροφής, φαίνεται να παίζει σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της υγείας και της μακροζωίας του ανθρώπου.Το να ακολουθήσει επομένως κάποιος έναν υγιεινό τρόπο διατροφής για μακροζωία δεν είναι ανέφικτο. Αυτό που χρειάζεται είναι γνώση των κανόνων διατροφής για μακροζωία και καλή οργάνωση για να τους εντάξουμε στην καθημερινότητα.
Μερικές διατροφικές συμβουλές είναι οι ακόλουθες:
Στο μαγείρεμα και στις σαλάτες χρησιμοποιήστε ελαιόλαδο, που είναι πλούσιο σε βιταμίνη E και αντιοξειδωτικά.
Φροντίστε να καταναλώνετε ψάρι μια δυο φορές την εβδομάδα: Σαρδέλες, ρέγγα, σκουμπρί και σολομός είναι πλούσια σε ω-3 λιπαρά, που βοηθούν σε ένα υγιές καρδιοαγγειακό σύστημα.
περιορίστε το αλάτι για υγιή αγγεία και δώστε γεύση στο φαγητό σας με μπαχαρικά ή με φρέσκα ή αποξηραμένα μυρωδικά που διαθέτει σε αφθονία η ελληνική γη.
Μην αποφεύγετε τα αμυλούχα τρόφιμα. Προτιμήστε κυρίως ολικής αλέσεως προϊόντα. Ερευνες δείχνουν πως σε μέτριες ποσότητες βοηθούν τελικά στη ρύθμιση ενός υγιούς βάρους.
Μειώστε την κατανάλωση κορεσμένων λιπαρών καταναλώνοντας γαλακτοκομικά χαμηλά σε λιπαρά. Αφαιρέστε από το κρέας το ορατό λίπος.
Αποφύγετε τα τρανς λιπαρά. Διαβάστε τις ετικέτες τροφίμων για την ύπαρξη τρανς λιπαρών στα τρόφιμα που αγοράζετε.
Περιορίστε τη ζάχαρη. Προτιμήστε χυμούς από τα αναψυκτικά. Το μέλι είναι άλλη φυσική πηγή γλυκιάς γεύσης.
Προσπαθήστε να καταναλώνετε τουλάχιστον 1,5 λίτρο νερό την ημέρα.
Δώστε έμφαση σε φρούτα, λαχανικά και κυρίως άγρια χόρτα. Είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικά συστατικά.
Εντάξτε τα όσπρια στο διαιτολόγιό σας τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα. Οι φυτικές ίνες που περιέχουν φαίνεται να βοηθούν στην καλή λειτουργία του πεπτικού συστήματος και κυρίως του παχέος εντέρου.
Ροφήματα όπως το τσάι και το κακάο είναι καλές επιλογές για αύξηση της πρόσληψης των αντιοξειδωτικών.
--7 τροφές που χαρίζουν μακροζωία---
Σκόρδο «φίλος» του μυαλού και της καρδιάς
Κρεμμύδι «δολοφονεί» τα μικρόβια, καθαρίζει τα πνευμόνια, τονώνει την καρδιά.
Πορτοκάλι κάνει καλή παρέα στο ανοσοποιητικό, πολεμά τη χοληστερίνη.
Σταφύλι αποτοξινώνει φυσικά.
Μήλο ο εχθρός των ελεύθερων ριζών
Γιαούρτι μια αγάπη για το πεπτικό σύστημα
Μπίρα για μαλλιά, νύχια και στρες
Με αισιοδοξία και ανεμελιά
Βουτιά στο νερό
Βρετανοί επιστήμονες ανακάλυψαν ότι άντρες και γυναίκες που καίνε έστω και 50 θερμίδες την ημέρα σε έντονη άσκηση, όπως το κολύμπι, έχουν 62% λιγότερες πιθανότητες να πεθάνουν από καρδιαγγειακή νόσο σε σχέση με εκείνους που καίνε επτά φορές περισσότερες θερμίδες κάνοντας πιο ήπιες δραστηριότητες, όπως το περπάτημα και το γκολφ.
Φάτε γκρέιπ φρούτ
Ενα την ημέρα είναι ικανό να μειώσει τη στένωση των αρτηριών σας κατά 46% και να σας βοηθήσει να κατεβάσετε την αρτηριακή σας πίεση 5 και πλέον μονάδες.
Φάτε ψάρια
Βάλτε τα ψάρια στο διατροφικό σας πρόγραμμα τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα. Αν δεν μπορείτε, να πάρετε ως συμπλήρωμα κάψουλες μουρουνέλαιου.
Υγρό σαπούνι
Τα μικρόβια, σύμφωνα με Γερμανούς ερευνητές, μπορούν να επιβιώσουν στα παραδοσιακά σαπούνια.
Διαβάστε ποίηση
Σύμφωνα με Ελβετούς ερευνητές, μισή ώρα την ημέρα αρκεί για να μειώσετε το άγχος.
Μπριζόλα
Το μοσχαρίσιο κρέας περιέχει σελήνιο, που ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα.
Λάδι
Βάλτε στη διατροφή σας το ελαιόλαδο.
Νερό
Πίνετε τουλάχιστον ένα λίτρο νερό την ημέρα.
Καρύδια
Αντί για τσιπς, φάτε καρύδια και η καρδιά σας θα σας ευγνωμονεί.
Τσαϊ
Δύο φλιτζάνια τσάι την ημέρα σάς προστατεύουν από τη δημιουργία θρόμβων.
Κοιμηθείτε
Γυναίκες που κοιμόντουσαν συστηματικά λιγότερο από πέντε ώρες την ημέρα είχαν 40% μεγαλύτερο κίνδυνο να προσβληθούν από καρδιαγγειακή νόσο από όσες κοιμόντουσαν οκτάωρο, σύμφωνα με δεκαετή μελέτη.
Παντρευτείτε
Οι παντρεμένοι άντρες διατρέχουν μικρότερο κίνδυνο να πεθάνουν από καρδιαγγειακή νόσο συγκριτικά με τους εργένηδες.
Σοκολάτα υγείας
Οταν θα θελήσετε να φάτε κάτι γλυκό, προτιμήστε τη σοκολάτα υγίειας αφού το κακάο περιέχει φλαβονοειδή, που μειώνουν τον όγκο του αίματος και προλαμβάνουν τους θρόμβους.
Κάντε έρωτα
Οσοι κάνουν έρωτα τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα έχουν μειώσει κατά 33% τις πιθανότητες να πάθουν έμφραγμα συγκριτικά με όσους δεν «εξασκούνται» τόσο συχνά, σύμφωνα με ερευνητές του Πανεπιστημίου του Μπρίστολ.
Ξεχάστε τις δίαιτες
Οι άνθρωποι των οποίων το βάρος αυξομειώνεται έντονα, επειδή ακολουθούν δίαιτες λιμοκτονίας, έχουν πιο αδύναμη καρδιά και χειρότερη αιματική ροή σε σχέση με όσους χάνουν βάρος πιο αργά.
Κάντε φίλους
Οι άντρες με τους περισσότερους φίλους στη δουλειά έχουν πιο χαμηλό καρδιακό ρυθμό και καλύτερα επίπεδα αρτηριακής πίεσης, ακόμη και σε ώρες έντονου στρες, σύμφωνα με ερευνητές του Πανεπιστημίου του St John.
Πάρτε πτυχίο
Οι γυναίκες με απολυτήριο Λυκείου ή πανεπιστημιακές σπουδές είχαν μειωμένο ρίσκο για καρδιαγγειακή νόσο συγκριτικά με τις λιγότερο μορφωμένες, σύμφωνα με ερευνητές στην Καλιφόρνια.
Πίνετε κρασί
Το κρασί, σύμφωνα με ερευνητές του Πανεπιστημίου του Κονέκτικατ, προκαλεί μείωση της χοληστερόλης.
Τραβήξτε κουπί
Με την κωπηλασία το καρδιαγγειακό μας σύστημα βγαίνει πιο κερδισμένο συγκριτικά με το τρέξιμο.
Αποκτήστε έναν σκύλο
Ολο αυτό το συναισθηματικό πάρε δώσε με τον σκύλο και οι διακυμάνσεις του -από την αγάπη στον θυμό- κάνουν την καρδιά πιο ευπροσάρμοστη και ικανή να τα βγάζει πέρα με το άγχος, που μπορεί να οδηγήσει σε καρδιαγγειακή νόσο.
Μασάζ
Διώχνει το άγχος και μειώνει τα επίπεδα ορισμένων χημικών ουσιών στο δέρμα, σύμφωνα με το Πανεπιστήμιο του Μαϊάμι.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου